Tranh chấp lao động: Hiểu luật để không bắt chẹt” nhau”

Ngày 20-10, báo Pháp Luật TP.HCMphối hợp với Công ty AnhGroup tổ chức hội thảo với chuyên đề: “Tranh chấp laođộng” nhằm trang bị cho doanh nghiệp (DN) và người lao động những kỹ năng tronggiải quyết tranh chấp lao động cũng như các biện pháp để hài hòa lợi ích giữahai bên.

Ba tranh chấp chủ yếu

Luật sư Phan Thông Anh, Trưởng cơquan đại diện của Liên đoàn Luật sư Việt Nam tại TP.HCM, cho biết qua theo dõithấy nổi lên ba tranh chấp khá phổ biến là tranh chấp về tiền lương, việc nộptiền bảo hiểm xã hội và tranh chấp về thời gian làm việc. Do tình hình kinhdoanh sản xuất khó khăn và lạm phát tăng cao nên tranh chấp tiền lương giữa DNvà người lao động hiện đang tăng cao. Trong khi đó, nhiều DN chia thu nhập củangười lao động thành hai khoản khác nhau, là lương “cứng” dùng làm căn cứ đóngbảo hiểm xã hội và thu nhập thực tế cao hơn lương “cứng”. Do vậy, tuy người laođộng thu nhập cao nhưng tiền đóng bảo hiểm xã hội lại thấp nên cũng xảy ratranh chấp. Tuy pháp luật lao động quy định giờ làm thêm trong một năm khôngquá 200 đến 300 giờ nhưng hầu hết các DN đều vi phạm. Điều này cũng làm phátsinh tranh chấp lao động.

Bổ sung thêm, luật sư Nguyễn KiềuHưng, Trưởng hãng luật Giải Phóng, cho rằng có ba trường hợp tranh chấp laođộng khác cũng khá phổ biến hiện nay. Do tình hình sản xuất kinh doanh hoặc vìnhiều lý do khác mà người sử dụng lao động phải chuyển người lao động sang làmcông việc khác, trái với chuyên môn, gây ra tranh chấp lao động. Hoặc, việc đơnphương chấm dứt lao động trái pháp luật của một bên cũng gây tranh chấp và mộttranh chấp khác mà lỗi thuộc về người sử dụng lao động đó là khấu trừ lươngtrái pháp luật.

Người lao động phải biết luật

Một đại biểu đến từ DN trên địa bàntỉnh Đồng Nai đặt câu hỏi, việc hiểu biết pháp luật lao động có phải là nghĩavụ của người lao động không và đưa ra thực tế: “Tranh chấp lao động tăng lênsau khi người lao động hiểu biết pháp luật” (!).

TS Hồ Xuân Dũng, Phó Trưởng phòngLao động-Tiền công-Tiền lương – Sở LĐ-TB&XH TP.HCM, khẳng định việc hiểubiết pháp luật vừa là quyền và vừa là nghĩa vụ của công dân. Người lao độngphải biết các quy định của pháp luật về lao động để có xử sự phù hợp và tự bảovệ mình.

Luật sư Kiều Hưng cho rằng để hạnchế tranh chấp, các DN cần giải thích cặn kẽ về quyền và nghĩa vụ của người laođộng cùng với chế độ làm việc, chế độ ưu đãi… khi hai bên ký hợp đồng lao động.

Bổ sung thêm, luật sư Thông Anh chobiết các DN nhất là các DN nước ngoài hiện đang rất quan tâm đến việc phổ biếnpháp luật lao động cho người lao động. Nhiều DN còn tổ chức lớp bồi dưỡng kiếnthức pháp luật, cho người lao động nghỉ việc để đi học. Người lao động hiểubiết pháp luật thì sẽ có sự chấp hành kỷ luật lao động tốt hơn, biết được quyềncủa mình đến đâu để hành xử phù hợp. Như vậy, tranh chấp lao động sẽ giảm.